Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego wierzyciel korzystając z instytucji skargi pauliańskiej może żądać uznania za bezskuteczną w stosunku do niego czynności prawnej dłużnika, jeżeli czynność ta została dokonana z pokrzywdzeniem wierzyciela, na jej skutek osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć

17 stycznia 2017 roku w sprawie o sygn. akt IV CSK 194/16 Sąd Najwyższy wydał wyrok, w którym rozstrzygnął, że nie tylko czynność prawna jaką jest np. umowa o podziale majątku wspólnego może zostać zakwestionowana przez wierzyciela, ale również orzeczenie sądu o podziale tego majątku.

Wyrok ma istotne znaczenie, dla wierzycieli, którzy nie mogą uzyskać zaspokojenia swojej należności. Sądowy zgodny podział majątku wspólnego nie pozbawia ich bowiem możliwości zakwestionowania tego podziału, a w konsekwencji prowadzenia egzekucji z majątku, który dotychczas należał do ich dłużnika, a na skutek podziału przypadł jego małżonkowi.

Według Sądu Najwyższego, pomimo, że skutek prawny podziału majątku wynika bezpośrednio z orzeczenia, to jest on wyrazem zgodnej woli uczestników postępowania, a przedmiotem skargi nie jest orzeczenie sądu, ale ugoda lub zgodny wniosek o podział, stanowiące podstawę jego wydania. Z tego względu fakt, że czynności dokonano w postępowaniu zakończonym orzeczeniem sądowym nie stoi na przeszkodzie uznaniu czynności za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela, jeżeli zachodzą przesłanki określone w art. 527 kc.

Adwokat Katarzyna Iwańska